Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 329 oppslagsord

elektrisk

adjektiv

Opphav

av nylatin electricus, av (vis) electrica ‘elektrisk (kraft)’, laga av den engelske fysikaren W. Gilbert, 1540–1603; opphavleg gresk elektron ‘rav’

Tyding og bruk

  1. som gjeld, inneheld, lagar, leier eller blir driven av elektrisitet
    Døme
    • elektrisk opplading;
    • elektrisk batteri;
    • elektrisk kraft;
    • elektrisk lys;
    • elektrisk gitar
    • brukt som adverb:
      • bilen køyrde elektrisk
  2. i overført tyding: intenst, spent
    Døme
    • stemninga var elektrisk

Faste uttrykk

  • elektrisk felt
    område der elektriske krefter verkar;
    elektrisk kraftfelt
  • elektrisk fisk
    fisk som kan gje elektrisk støyt
  • elektrisk stol
    avrettingsapparat der den dødsdømde får dødelege elektriske støytar
  • elektrisk støyt
    brå muskelsamantrekning og smertekjensle ein får når det går elektrisk straum gjennom kroppen

pantograf

substantiv hankjønn

Opphav

nylaging av gresk panto ‘alt’ og -graf

Tyding og bruk

  1. instrument av fire linjalar bundne saman i eit parallellogram, brukt til å forstørre eller forminske teikningar
  2. straumnedtakar med form som eit parallellogram på elektrisk lokomotiv eller sporvogn

panel

substantiv inkjekjønn

Opphav

opphavleg av latin pannellus, diminutiv av pannus ‘tøystykke’

Tyding og bruk

  1. kledning på vegg, ofte av plankar eller bord (2, 2)
    Døme
    • utvendig panel;
    • dei måla panelet i stova
  2. stykke eller lengd av tøy
    Døme
    • jakka har panel i fleire fargar
  3. tavle eller brett med måleinstrument, brytarar, kontaktar eller liknande
    Døme
    • eit panel med ein brytar for kvar lyspære
  4. firkanta plate som er del i ein teknisk eller elektrisk installasjon, til dømes solcellepanel og panelomn
  5. gruppe av utvalde personar som drøftar ei sak, ofte med tilhøyrarar
    Døme
    • eit breitt samansett panel deltok i debatten

lade opp

Tyding og bruk

Sjå: lade
  1. fylle med elektrisk energi
    Døme
    • lade opp bilen
  2. førebu seg og samle krefter;
    finne ny energi (3)
    Døme
    • dei ladde opp til landskampen

elektrisk fisk

Tyding og bruk

fisk som kan gje elektrisk støyt;
Sjå: elektrisk

elektrisk støyt

Tyding og bruk

brå muskelsamantrekning og smertekjensle ein får når det går elektrisk straum gjennom kroppen;
Sjå: elektrisk

elektrisk felt

Tyding og bruk

område der elektriske krefter verkar;
elektrisk kraftfelt;
Sjå: elektrisk

elektrostatisk induksjon

Tyding og bruk

det at elektrisk ladning blir utvikla på overflata av ein leiar (3) når leiaren blir plassert i eit elektrostatisk felt;
Sjå: induksjon

elektromotorisk spenning

Tyding og bruk

spenning som finst mellom tilkoplingsklemmene på ei elektrisk straumkjelde når ho ikkje leverer straum;

elektrokjemisk industri

Tyding og bruk

industri som nyttar elektrisk straum til kjemiske prosessar;