Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
39 результатів

Словник нюношка 39 oppslagsord

dame

іменник жіночий

Походження

gjennom fransk; frå latin domina ‘herskarinne’

Значення та вживання

  1. vaksen kvinne
    Приклад
    • ei gammal dame;
    • ei ung dame;
    • mine damer og herrar;
    • vere populær blant damene
  2. kvinne av fornem byrd;
    kvinne med fin framferd
    Приклад
    • te seg som ei fin dame;
    • sjå ut som ei dame;
    • du liknar på ei klassisk dame
  3. kvinneleg kjærast
    Приклад
    • få seg dame;
    • flytte saman med dama;
    • helse på dama til nokon
  4. biletkort med verdien 12 i kortstokk
    Приклад
    • dame i ruter
  5. dronning i sjakk
    Приклад
    • angripe med dama
Сторінка статті

konge 1

іменник чоловічий

Походження

norrønt konungr

Значення та вживання

  1. mannleg statsoverhovud i eit monarki;
    hovding i ættesamfunn
    Приклад
    • Hans Majestet Kongen;
    • bli konge etter far sin;
    • bli krona til konge
  2. i bunden form eintal: regjeringa
    Приклад
    • gjelde frå den tid Kongen fastset
  3. herskar over eit (tenkt) rike;
    Gud, Kristus
    Приклад
    • han som er konge frå æve til æve
  4. person som er den gjævaste eller mektigaste i sitt slag eller på sitt område
    Приклад
    • kongen i norsk kulturliv;
    • han var kongen i gata
  5. dyr som er det største eller gjævaste innan ei gruppe, eller som har ein utsjånad som let seg assosiere med ein konge;
    jamfør kongeørn
    Приклад
    • løva er kongen over dyra
  6. i kortspel: nest høgaste kort, mellom ess (2, 1) og dame (4)
    Приклад
    • ha konge og knekt på handa
  7. i sjakk: viktigaste brikke
    Приклад
    • setje kongen matt

Фіксовані вирази

  • i kongens klede
    i soldatuniform
  • kongen på haugen
    • barneleik der målet er å nå toppen av ein haug først og hindre andre frå å gjere det same
    • i overført tyding: person som har overtaket eller er dominerande
      • ho har vore konge på haugen i narkotikamiljøet i mange år;
      • seniorlaget var dei verkelege kongane på haugen
  • kongens kar
    soldat
  • Kongens råd
    regjeringa
  • skogens konge
    elg
    • jakta på skogens konge var i gang
Сторінка статті

sølvkvit, sylvkvit

прикметник

Значення та вживання

med farge som minner om sølv (1);
lys gråkvit
Приклад
  • ei gammal dame med sølvkvitt hår
Сторінка статті

seigdame

іменник жіночий

Походження

varemerke

Значення та вживання

seigt godteri forma som ei dame;
jamfør seigmann
Сторінка статті

rype

іменник жіночий

Походження

norrønt rjúpa

Значення та вживання

  1. hønsefugl (1) med fjørkledde tær av slekta Lagopus
    Приклад
    • dei jakta på ryper
  2. pen og tiltrekkjande jente eller dame
    Приклад
    • vi trefte rypene på bensinstasjonen
Сторінка статті

spardame

іменник жіночий

Значення та вживання

dame (4) i kortfargen spar (1, i verdi mellom sparknekt og sparkonge
Сторінка статті

selskapsdame

іменник жіночий

Значення та вживання

  1. dame som er tilsett hos ein fornem, velståande person eller familie til hyggje og selskap (1)
  2. dame som er mykje med i selskapslivet
Сторінка статті

kvinne

іменник жіночий

Походження

norrønt kvinna

Значення та вживання

  1. vaksen person av hokjønn;
    Приклад
    • utvikle seg frå jente til kvinne;
    • den 20 år gamle kvinna;
    • fleire kvinner enn menn;
    • dei unge kvinnene
  2. brukt som etterledd i samansetningar som nemner ei kvinne med omsyn til verv, tilhøyrsle eller liknande

Фіксовані вирази

  • krevje si kvinne
    gjere det naudsynt å trå til med full kraft;
    jamfør krevje sin mann
    • 100 reisedøgn i året krev si kvinne
  • naud lærer naken kvinne å spinne
    ein finn ei løysing når ein er i ein vanskeleg situasjon
Сторінка статті

heit

прикметник

Походження

norrønt heitr

Значення та вживання

  1. særs varm
    Приклад
    • fylle gryta med heitt vatn;
    • ein uvanleg heit sommar;
    • guten må ha feber, han er så heit;
    • den heitaste dagen på lenge
  2. Приклад
    • heit debatt;
    • heit kjærleik;
    • det er heitt mellom dei
    • brukt som adverb:
      • gå heitt for seg
  3. mykje omtalt;
    Приклад
    • det heitaste bandet på festivalen;
    • ho er eit heitt namn i media om dagen
  4. Приклад
    • ha heitt blod;
    • ei heit dame
  5. brukt i banning
    Приклад
    • kva i heitaste helvete er det du gjer?
    • kva i heitaste har skjedd her?

Фіксовані вирази

  • bli heit om øyra
    bli opphissa
  • få det heitt
    få det svært vanskeleg
    • han kjem til å få det heitt når dette blir oppdaga
  • heit i toppen
    sint
    • ho vart heit i toppen da ho såg kva ungane hadde funne på
Сторінка статті

hard

прикметник

Походження

norrønt harðr

Значення та вживання

  1. om stoff eller lekam: som ikkje så lett gjev etter for trykk;
    fast, tett, stiv, uelastisk;
    til skilnad frå blaut (2) og mjuk (1)
    Приклад
    • hard som stein;
    • hardt metall;
    • hardt brød;
    • fjellbjørka er hard i veden;
    • ei hard seng;
    • ha hard avføring;
    • ein hard knute
  2. kraftig, intens, vanskeleg, slitsam
    Приклад
    • eit hardt slag;
    • eit hardt åtak;
    • bli sett på ei hard prøve;
    • det er hard konkurranse om plassane;
    • oppussing er hardt arbeid;
    • få ein hard medfart;
    • harde tak
    • brukt som adverb
      • arbeide hardt;
      • støyte staven hardt mot golvet
  3. som ikkje tek omsyn til eller gjev etter for andre;
    streng, urokkeleg, stri, uvenleg
    Приклад
    • ha eit hardt sinn;
    • motta hard kritikk;
    • han var hard med barna
    • brukt som adverb
      • le hardt og hånleg
  4. som i lita grad viser eller let seg påverke av kjensler;
    som toler mykje
    Приклад
    • vere hard i hugen;
    • ei hard dame
  5. om kår, tilstand og liknande: tung, tøff, utfordrande
    Приклад
    • harde kår;
    • ein hard lagnad;
    • harde vilkår;
    • det vart ein hard vinter
    • brukt som adverb
      • bli hardt prøvd;
      • vere hardt medteken av sjukdom;
      • sitje hardt i det
  6. som tydeleg bryt med ein annan tilstand;
    skarp
    Приклад
    • ein hard sving;
    • dei nye retningslinjene står i hard kontrast til dei gamle

Фіксовані вирази

  • den harde kjernen
    dei mest sentrale personane i lag, parti eller liknande
  • ei hard nøtt å knekkje
    ei vanskeleg oppgåve
  • gjere seg hard
    (førebu seg på å) stå imot noko farleg, vanskeleg eller ubehageleg
  • gå hardt for seg
    gå føre seg på ein hardhendt måte
  • gå hardt ut
    kome med sterk kritikk
    • dei gjekk hardt ut etter etter å ha sett seg leie på vedtaket;
    • partiet gjekk hardt ut mot forslaget
  • halde hardt
    vere vanskeleg;
    lykkast berre så vidt
    • det skal halde hardt å bli ferdig før fristen
  • hard valuta
    • sterkt etterspurd valuta
    • noko som er ettertrakta
      • brennevin var hard valuta under krigen
  • harde bod
    vanskelege tilhøve
    • der var harde bod i trettiåra
  • harde konsonantar
    ustemde konsonantar;
    til skilnad frå blaute konsonantar
    • p, t og k er harde konsonantar
  • harde trafikantar
    bilistar;
    til skilnad frå mjuke trafikantar
  • hardt vatn
    kalkhaldig vatn
  • i hardt vêr
    i vanskar på grunn av press, åtak eller liknande
    • oppdrettsnæringa er i hardt vêr;
    • ho har vore i hardt vêr etter publiseringa på Facebook
  • med hard hand
    på ein brutal måte
    • uvedkomande vart jaga bort med hard hand
  • på/for harde livet
    så fort eller mykje ein kan;
    alt ein orkar;
    av all makt
    • dei trente på harde livet før konkurransen;
    • vi jobbar for harde livet
  • setje hardt mot hardt
    svare på åtak eller liknande med like harde middel som motstandaren;
    gje att med same mynt
  • ta hardt i
Сторінка статті