Avansert søk

Eitt treff

Nynorskordboka 46 oppslagsord

artikkel

substantiv hankjønn

Uttale

artikˊkel

Opphav

av latin diminutiv av artus ‘ledd’

Tyding og bruk

  1. sjølvstendig stykke, utgreiing i tidsskrift, avis, blad eller oppslagsverk
    Døme
    • skrive ein artikkel
  2. (handels)vare, vareslag
    Døme
    • ein landhandel med dei fleste artiklane folk treng til dagleg
  3. stykke, føresegn, paragraf i lov(bok) eller liknande
    Døme
    • vise til ein artikkel i kjøpslova;
    • artiklane i truvedkjenninga
  4. trykklett småord som blir knytt til substantiv for å syne kjønn, tal eller binding;
    Døme
    • artiklane ‘ei’, ‘ein’ og ‘eit’ står framfor substantiv i ubunden form, til dømes ‘eit bord’;
    • artiklane ‘den, det’ og ‘dei’ står framfor adjektiv og substantiv i bunden form, til dømes ‘det store huset’

ettersett artikkel

Tyding og bruk

i grammatikk: bøyingsending som viser at substantivet er i bunden form;
Sjå: ettersett
Døme
  • ‘-en’ i ‘mannen’ er ein ettersett artikkel

kulturstoff

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

stoff eller artikkel om kulturelle emne i avis eller andre massemedium

etterhengd

adjektiv

Opphav

av etter (2 og perfektum partisipp av hengje (2

Tyding og bruk

som er hengd bak;
Døme
  • etterhengd artikkel i eit substantiv

oppsett 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

av setje

Tyding og bruk

  1. måte noko er laga til eller ordna på;
    konfigurering, innstilling, systematisering
    Døme
    • du kan justere oppsettet viss du ikkje liker det
  2. stad der båtar blir sette fram på land;
  3. kort skriftleg innlegg;
    kort artikkel

utanrikspolitisk, utarikspolitisk

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som gjeld dei tilhøva eit land har til andre land
    Døme
    • utanrikspolitisk kontakt
  2. som gjeld politikk i eller mellom andre land
    Døme
    • den utanrikspolitiske stoda
  3. som handlar om utanrikspolitikk
    Døme
    • ein utanrikspolitisk artikkel

kopiere

kopiera

verb

Opphav

frå mellomalderlatin; jamfør kopi

Tyding og bruk

  1. lage kopi;
    ta avtrykk;
    skrive av
    Døme
    • kopiere ei fil;
    • læraren kopierte opp ein artikkel til elevane
  2. gjere etter
    Døme
    • dei prøver å kopiere stilen til filmstjerna;
    • ingen greidde å kopiere hoppet hans
  3. ta avtrykk av fotografisk plate eller film
    Døme
    • kopiere filmen

spalteplass

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

plass for ein artikkel, eit innlegg i ei avis, eit blad
Døme
  • bli nekta spalteplass

stykke 1

substantiv inkjekjønn

Opphav

norrønt stykki; samanheng med stokk (1

Tyding og bruk

  1. del som er skild frå eller teken av noko;
    Døme
    • bryte av eit stykke sjokolade;
    • skjere eit stykke av kaka;
    • eit stykke smørbrød;
    • eit stykke av åkeren
    • del, parti
      • lese eit stykke av ei bok;
      • falle, gå i stykkegå sund;
      • rive i stumpar og stykke
  2. forkorta stk.
    Døme
    • arvestykke;
    • epla kostar to kroner stykket;
    • kjøpe fire stykke av kvart slag;
    • det kjem fem stykke til middag
  3. (veg)strekning
    Døme
    • følgje ein eit stykke (på veg);
    • hytta låg eit stykke frå sjøen
  4. Døme
    • skrive eit stykke i avisa
  5. kunstnarleg arbeid
    Døme
    • kinostykke;
    • teaterstykke;
    • eit stykke av Ibsen;
    • spele eit stykke av Grieg
  6. verk (II,1 og 2)
    Døme
    • karsstykke;
    • kunststykke;
    • meisterstykke;
    • reknestykke;
    • sveinestykke;
    • eit godt stykke arbeid;
    • i det stykket er dei likepå det punktet

Faste uttrykk

  • når det kjem til stykket
    når det verkeleg gjeld
  • stykke for stykke
    bit for bit
  • to alner av same stykket
    to av same (dårlege) slaget

velskriven

adjektiv

Tyding og bruk

godt skriven
Døme
  • ein velskriven artikkel