Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
19 результатів

Словник нюношка 19 oppslagsord

vogn

іменник жіночий

Походження

norrønt vagn

Значення та вживання

  1. køyretøy med overstell som kviler på minst éin aksling med hjul på kvar side
    Приклад
    • køyre med hest og vogn;
    • setje seg opp i vogna;
    • dra vogna framover;
    • vogna står parkert;
    • laste vogna med varer;
    • ei av vognene på togsettet
  2. Приклад
    • fire vogner sand

Фіксовані вирази

  • femte hjul på vogna
    (kjenne seg som eller vere) til overs
  • ikkje vere tapt bak ei vogn
    ikkje vere rådvill i ein vanskeleg situasjon
Сторінка статті

rik

прикметник

Походження

norrønt ríkr, opphavleg ‘mektig’

Значення та вживання

  1. som eig mykje, som har rikeleg av noko
    Приклад
    • ei rik og mektig kvinne;
    • rike nasjonar;
    • landet er rikt på vasskraft;
    • rike oljefunn;
    • ha ein rik fantasi;
    • bli ei røynsle rikare
    • brukt som substantiv:
      • dei rike har det godt
  2. som gjev god avkastning
    Приклад
    • ein rik eplehaust;
    • eit rikt fiske
  3. som inneheld mykje av noko
    Приклад
    • appelsin er rik på C-vitamin
  4. som inneheld mykje forskjellig;
    Приклад
    • ein rik fauna;
    • leve eit rikt liv

Фіксовані вирази

  • rik onkel
    person, bedrift eller liknande som bidreg til å styrkje økonomien
    • fotballaget treng ein rik onkel
  • smular frå dei rike sitt bord
    det som blir til overs etter dei som har mykje
Сторінка статті

rest

іменник чоловічий

Походження

frå fransk; jamfør restere

Значення та вживання

det som er eller blir att av noko;
Приклад
  • restar frå middagsbordet;
  • restar av ein mur;
  • resten vart betalt seinare;
  • han sov resten av natta;
  • bli til rest

Фіксовані вирази

  • stå til rest
    vere ubetalt
  • vere til rest
    vere til overs
    • foreldra dekte det som var til rest;
    • det som blir til rest, må kommunen dekkje
Сторінка статті

overs

іменник незмінні

Походження

truleg same opphav som over

Фіксовані вирази

  • ha til overs for
    kjenne godhug eller sympati for (nokon)
  • til overs
    • til rest, ekstra
      • ha pengar til overs
    • overflødig, utanfor
      • kjenne seg til overs
Сторінка статті

hjul

іменник середній

Походження

norrønt hjól

Значення та вживання

  1. rund skive eller ring med eiker som sviv rundt ein aksel
    Приклад
    • ei kjerre med to hjul;
    • det er mange små hjul i eit urverk
  2. i overført tyding: krinslaup, utviklingsgang
    Приклад
    • vi er alle små hjul i samfunnsmaskineriet
  3. noko rundt som minner om eit hjul
    Приклад
    • eit hjul av eld;
    • eit hjul av lys

Фіксовані вирази

  • femte hjul på vogna
    (kjenne seg som eller vere) til overs
  • halde hjula i gang
    syte for at verksemda går som vanleg
  • liggje på hjul
    køyre, springe like bak ein annan;
    lure like bak
  • slå hjul
    svinge kroppen sidelengs i ein boge heilt rundt med mellomlanding på hendene
  • stegl og hjul
    om eldre forhold: straffereiskap i form av eit hjul som ligg vassrett på ei kvass stong som radbrekte og avretta forbrytarar vart lagde på
    • bli lagd på stegl og hjul
Сторінка статті

femte

прикметник

Походження

norrønt fimti

Значення та вживання

rekkjetal til fem;
5.;
som er nummer fem (i ei rekkjefølgje)
Приклад
  • femte gongen;
  • den femte juli – 5.7.;
  • kong Olav den femte;
  • i femte veggen – i lause lufta

Фіксовані вирази

  • femte hjulet på vogna
    vere til overs, unyttig, i vegen
Сторінка статті

etter 2

прийменник

Походження

norrønt eptir, eftir

Значення та вживання

  1. seinare enn;
    ved utgangen eller fullføringa av
    Приклад
    • etter jul;
    • ete middag rett etter jobb;
    • eg er ledig etter klokka fem;
    • etter eit år;
    • etter mykje strev
    • brukt som adverb
      • året etter;
      • dei reiste heim ei stund etter
  2. brukt for å vise at noko er lenger vekke eller ligg bakanfor noko anna;
    bak;
    Приклад
    • ho følgde etter meg;
    • stille opp elevane etter kvarandre
    • brukt som adverb
      • sakke etter
  3. brukt for å vise at ei handling er ein konsekvens av ei tidlegare hending;
    som følgje av
    Приклад
    • tørke opp etter uhellet;
    • rydde etter måltidet;
    • vaske hendene etter dobesøket;
    • låse døra etter seg;
    • vere sliten etter reisa;
    • skadane etter ulykka
  4. med grunnlag eller utgangspunkt i;
    i samsvar med;
    i høve til
    Приклад
    • etter ordre frå sjefen;
    • etter reglane;
    • spele etter notar;
    • teikne etter minnet;
    • herme etter nokon;
    • spille etter tur;
    • etter beste evne;
    • dømme etter utsjånaden;
    • betale etter vekt;
    • vere stor etter alderen
  5. i same retning som;
    Приклад
    • fare etter elva;
    • fram etter vegen
  6. brukt i uttrykk for målretta handling for å få tak i eller oppnå noko
    Приклад
    • springe etter ein;
    • gripe etter boka;
    • rope etter ein;
    • leite etter orda;
    • gå etter ved;
    • skrive heim etter pengar;
    • jakte etter rein;
    • vere ute etter å vinne;
    • vere grådig etter pengar;
    • politiet er etter meg
    • brukt som adverb
      • tenkje nøye etter
  7. som kjem frå eller har opphav i
    Приклад
    • finne spor etter hare;
    • arve pengar etter far sin;
    • enka etter bror min
  8. brukt for å indikere ei ubroten rekke;
    i tillegg til
    Приклад
    • dag etter dag;
    • mil etter mil;
    • den eine etter den andre;
    • ho sprang runde etter runde
  9. ved å halde i;
    ved hjelp av
    Приклад
    • bere bytta etter hanken;
    • henge etter hendene
  10. brukt som adverb: på nytt;
    så det blir fullt, heilt eller fullstendig (igjen)
    Приклад
    • jamne etter;
    • fylle etter med bensin på bilen
  11. brukt som adverb: att, igjen, til overs
    Приклад
    • det vart mykje etter;
    • gløyme noko etter
  12. som adverb: hen (2
    Приклад
    • kor skal du etter?
    • kor er han etter?

Фіксовані вирази

  • etter måten
    forholdsvis
    • dei oppnådde eit etter måten dårleg resultat;
    • det regna etter måten kraftig
  • gje etter
    • om underlag: svikte (1)
      • planken gav etter
    • om person: føye seg eller vike
      • gje etter for krava;
      • dei gav etter for presset
  • litt etter litt
    litt om gongen;
    gradvis;
    smått om senn
  • ta etter
    herme etter;
    etterlikne, kopiere
Сторінка статті

femte hjul på vogna

Значення та вживання

(kjenne seg som eller vere) til overs;
Sjå: femte, hjul, vogn
Сторінка статті

smular frå dei rike sitt bord

Значення та вживання

det som blir til overs etter dei som har mykje;
Sjå: rik
Сторінка статті

vere til rest

Значення та вживання

vere til overs;
Sjå: rest
Приклад
  • foreldra dekte det som var til rest;
  • det som blir til rest, må kommunen dekkje
Сторінка статті