Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
75 результатів

Словник нюношка 75 oppslagsord

H 1, h 1

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. Приклад
    • stor H;
    • liten h
  2. (note for) sjuande tone i den diatoniske C-durskalaen;
    jamfør H-dur og h-moll
Сторінка статті

H 2

символ

Значення та вживання

  1. symbol for grunnstoffet hydrogen
  2. symbol for måleininga henry
Сторінка статті

toneart

іменник жіночий або чоловічий

Походження

av tone (2

Значення та вживання

system av tonar basert på ein (oftast dur (2, 1) eller moll (1)) skala med ein fast grunntone (1)
Приклад
  • A-dur og h-moll er tonearter;
  • toneartene har namn etter grunntonen dei går ut frå
Сторінка статті

hallusinasjon

іменник чоловічий

Походження

av latin (h)a(l)lucinatio ‘fantasering, vrøvl’ av (h)a(l)lucinari; av hallusinere

Значення та вживання

sterk oppleving av sanseinntrykk (lyd, lys, smak eller liknande) utan ytre påverknad på sansane;
Приклад
  • stoffet kan gje hallusinasjonar
Сторінка статті

vere 3

vera

дієслово
розділений інфінітив: -a

Походження

norrønt vera

Значення та вживання

  1. finnast, eksistere;
    om person: leve
    Приклад
    • det er ikkje meir mat i kjøleskapet;
    • det var ein gong ein konge;
    • hadde det ikkje vore for dette uhellet, ville vi ha greidd oss;
    • han er ikkje meir
  2. halde til på ein stad;
    opphalde seg;
    kome
    Приклад
    • ha ein stad å vere;
    • dei var i utlandet;
    • bli verande lenge på ein stad;
    • eg skal vere der heile dagen;
    • sommaren er her;
    • vere ute ein augeblink;
    • dei har vore på tur;
    • eg er straks attende;
    • han var nettopp innom
  3. gå føre seg;
    hende
    Приклад
    • møtet er i neste veke;
    • fredag i veka som var
  4. stå i ein viss situasjon eller tilstand, på eit visst nivå, steg eller liknande
    Приклад
    • vere saman om noko;
    • ho var i femtiårsalderen;
    • kvar er du i arbeidet?
  5. (opphavleg) høyre heime;
    kome frå
    Приклад
    • eg er frå Moss;
    • hytta var frå sekstitalet
  6. bli i same posisjon eller tilstand over ei viss tid;
    ikkje bli rørt eller gjort noko med
    Приклад
    • det kan vere til i morgon;
    • la dei vere i fred!
  7. fare fram;
    stelle seg
    Приклад
    • ein god måte å vere på;
    • korleis er det med deg?
    • det er som eg seier;
    • vere for ei sak;
    • vere imot eit framlegg;
    • vere med på noko;
    • ver så snill!
    • brukt i konjunktiv (1)
      • ulike arrangement, det vere seg slektsstemne, seminar eller framsyningar
  8. vilje seie;
    føre med seg
    Приклад
    • ho har alltid visst kva arbeid er
  9. brukt i uttrykk med gjenteke subjekt, for å framheve ei vanleg førestilling knytt til dette ordet
    Приклад
    • eit ord er eit ord;
    • ein amerikanar er ein amerikanar
  10. brukt som kopula: kunne bli klassifisert eller omtalt som
    Приклад
    • vere eit barn;
    • dei var arbeidarar;
    • han var flygar;
    • vere fleire om noko;
    • vere frisk;
    • ho var på gråten;
    • dei var heldige;
    • kjolen er raud;
    • det var god kaffi!
    • tråden var av ull;
    • klokka er fem;
    • vindauget er ope;
    • straumen er på
  11. brukt i setning med ‘det’ som formelt subjekt (presenteringssetning)
    Приклад
    • det var Alf som sa det;
    • det er torsk som er best;
    • kva er det som står på?
    • det er i morgon han kjem
  12. brukt som hjelpeverb (i presens eller preteritum perfektum) ved intransitive verb som uttrykkjer rørsle eller overgang til ein ny stad eller tilstand;
    jamfør ha (2, 13)
    Приклад
    • dei var komne;
    • ho er vakna;
    • han er vorten bonde
  13. brukt som hjelpeverb i passiv
    Приклад
    • ho er nemnd;
    • dei er sett;
    • det var laga i går

Фіксовані вирази

  • har vore
    etter substantiv eller namn: tidlegare;
    som var;
    forkorta h.v.
    • statsråd har vore;
    • stortingspresident har vore
  • la vere
    ikkje bry seg om;
    halde seg unna;
    avstå frå
    • eg klarer ikkje å la vere;
    • dei lét vere å reise
  • vere eller ikkje vere
    • eksistere eller ikkje eksistere;
      overleve eller ikkje
      • forhandlingane var eit spørsmål om å vere eller ikkje vere for bøndene
    • brukt substantivisk: det å eksistere eller ikkje eksistere;
      livsviktig sak;
      liv eller død
      • skulen var eit vere eller ikkje vere for bygda deira
  • vere til
    finnast, eksistere
  • vere ved
Сторінка статті

neppe 1

прислівник

Походження

norrønt (h)neppr ‘knapp’, hneppiliga ‘neppe’

Значення та вживання

truleg ikkje;
Приклад
  • det er neppe nokon som trur det;
  • kjem du? – Nei, neppe

Фіксовані вирази

  • med naud og neppe
    knapt nok;
    berre så vidt
Сторінка статті

lekam

іменник чоловічий

Походження

norrønt lík(h)amr, líkami; av lik (1 og ham

Значення та вживання

  1. menneske- eller dyrekropp;
    Приклад
    • det skrøpelege lekamet
  2. avgrensa stoffmengd i fast form
    Приклад
    • faste lekamar utvidar seg ved oppvarming

Фіксовані вирази

  • ei sunn sjel i ein sunn lekam
    god psykisk helse i ein frisk og sterk kropp
Сторінка статті

keisar

іменник чоловічий

Походження

norrønt keisari, gjennom lågtysk; frå latin Caesar

Значення та вживання

tittel på statsoverhovudet i nokre land, rekna som den høgaste monarkiske tittelen
Приклад
  • den japanske keisaren;
  • Vilhelm 2. var tysk keisar og konge av Preussen

Фіксовані вирази

  • keisarens nye klede
    (etter eventyr av H.C. Andersen) bløff, humbug
Сторінка статті

kart 3

іменник середній

Походження

gjennom fransk carte og latin c(h)arta; frå gresk khartes ‘papir’

Значення та вживання

  1. grafisk framstilling av ein del av jordyta (eller stjernehimmelen)
    Приклад
    • geologisk kart;
    • eit kart over Hardangervidda;
    • lese kart;
    • teikne kart
  2. Приклад
    • kva står på kartet i dag?

Фіксовані вирази

  • kartet stemmer ikkje med terrenget
    teorien stemmer ikkje med røynda
  • setje noko på kartet
    gjere noko synleg og kjent
    • eit flott arrangement som set kommunen på kartet
Сторінка статті

garde 1

іменник чоловічий

Вимова

gaˋrde

Походження

frå fransk

Значення та вживання

  1. hæravdeling som er liv- eller æresvakt
    Приклад
    • H.M. Kongens garde;
    • gjere teneste i Garden

Фіксовані вирази

  • den eldre garde
    dei eldre i samfunnet eller i ein viss krins
  • den yngre garde
    dei yngre i samfunnet eller i ein viss krins
Сторінка статті