Розширений пошук

Простий пошук

Словник нюношка 25 oppslagsord

tanaværing

іменник чоловічий

Походження

jamfør -væring

Значення та вживання

person frå Tana i Finnmark

Сторінка статті

oppe

прислівник

Походження

norrønt uppi; jamfør opp

Значення та вживання

på ein stad som ligg høgare enn ein annan;
motsett nede (1)
Приклад
- oppe på taket;
- oppe i lufta;
- oppe under mønet;
- her oppe;
- eit vindauge langt oppe på veggen;
- sola er oppe
plassert høgt på ein skala, i eit hierarki eller i ei rekkjefølgje
Приклад
- langt oppe på rangstigen;
- ho var godt oppe i 30-åra
ståande
Приклад
- han datt, men var snart oppe att
stått opp frå senga;
ikkje i seng
Приклад
- vere tidleg oppe om morgonen;
- dei sit lenge oppe om kvelden
inne eller nede i noko (som har opninga i den øvste delen)
Приклад
- oppe i eit fat
open (1)
Приклад
- døra stod oppe
på ein stad lenger framme
Приклад
- stå oppe ved scena
lenger inn i landet;
nord
Приклад
- oppe i dalen;
- bu oppe i Finnmark
til drøfting eller handsaming
Приклад
- saka har ikkje vore oppe ennå
involvert i ei verksemd, hending eller ein situasjon
Приклад
- vere oppe til eksamen;
- stå midt oppe i arbeidet;
- partiet er oppe i ein krevjande situasjon
på eit normalt (godt) nivå;
ved like
Приклад
- halde folketalet oppe;
- halde interessa oppe;
- dei heldt motet oppe
i funksjon
Приклад
- mobilnettet er snart oppe igjen

Фіксовані вирази

høgt oppe
i svært godt humør;
veldig glad;
euforisk
høgt oppe og langt nede
med skiftande sinnsstemning

Сторінка статті

opp

прислівник

Походження

norrønt upp

Значення та вживання

frå lågare til høgare stad, grad, steg eller liknande;
motsett ned (1)
Приклад
- klatre opp på taket;
- dra opp i åsen;
- kom hit opp;
- lyfte noko opp;
- vatnet steig opp til merket;
- brette opp skjorteermane;
- gå opp til eksamen;
- saka skal opp i retten
- brukt som preposisjon
  gå opp bakken
til sitjande eller ståande stilling
Приклад
- reise seg opp;
- stå opp om morgonen
frå eit punkt under ei overflate og gjennom henne;
fram i lyset, til syne
Приклад
- grave opp ein skatt;
- dukke opp;
- leite opp bortkomne ting;
- ugjerninga kom til slutt opp;
- finne opp noko
frå kysten, innover i landet;
nordover
Приклад
- reise opp til Finnmark
- brukt som preposisjon
  segle opp elva;
  dei er på veg opp dalen
brukt i uttrykk for at noko aukar eller stig
Приклад
- svelle opp;
- eg har gått opp to kilo;
- prisane gjekk opp;
- varme opp maten;
- lade opp bilen;
- lære opp elevane;
- dobbelt opp
brukt i uttrykk for at noko har retning fram mot noko eller er tett ved det
Приклад
- gå opp mot scena;
- leggje båten opp mot vinden;
- stå opp med veggen
om tid: fram
Приклад
- heilt opp til våre dagar
brukt i uttrykk for at noko går frå lukka til open tilstand eller at noko blir oppløyst eller splitta
Приклад
- late opp døra;
- låse opp;
- få opp auga;
- få opp ein knute;
- løyse opp sukkeret;
- rive opp arket;
- skjere opp steika
brukt i uttrykk for at noko blir samla i ein hop eller kjem i ei viss rekkjefølgje eller ein viss skipnad
Приклад
- dunge opp;
- setje opp ein rekneskap;
- dei stilte seg opp;
- telje opp varene;
- rope opp
brukt i uttrykk for at ein prosess blir ført heilt til endes
Приклад
- ete opp maten;
- brenne opp noko;
- vaske opp;
- rydde opp;
- pusse opp

Фіксовані вирази

opp og ned
- att og fram (på)
  gå opp og ned på stovegolvet;
  gå opp og ned hovudgata
- frå ein tilstand til ein annan
  det går opp og ned på børsen
rett opp og ned
- i rak, oppreist stilling
- stiv, rådvill
  ho sat rett opp og ned og stirte framfor seg
setje seg opp mot
gjere motstand mot
dei set seg opp mot tradisjonen
sjå opp til
setje høgt;
beundre, dyrke (2, 4)
vere opp til nokon
brukt for å uttrykkje at nokon har rett (og makt) til, eller ansvar for, å avgjere noko
hadde det vore opp til meg, ville vi utsett reisa;
no var det berre opp til henne