Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 290 oppslagsord

dagskift

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. del av arbeidstida som er om dagen;
    til skilnad frå nattskift (1)
  2. lag av arbeidarar som arbeider om dagen;
    til skilnad frå nattskift (2)
    Døme
    • dagskiftet går av
Artikkelside

retusjør

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som arbeider med å retusjere
Artikkelside

rettspsykiatri

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

grein av psykiatrien som arbeider med psykiatriske spørsmål i samband med lovbrot og rettssaker;
jamfør rettsmedisin
Artikkelside

revolusjonær 1

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

person som ynskjer eller arbeider for revolusjon
Døme
  • ein glødande revolusjonær
Artikkelside

eks 2

adjektiv

Opphav

av eks-

Tyding og bruk

førverande, tidlegare
Døme
  • han er eks musikar, og arbeider no som lærar
Artikkelside

gut 1

substantiv hankjønn

Opphav

truleg same opphav som nederlandsk guit, opphavleg ‘skrytande ung mann’; samanheng med gøy (3

Tyding og bruk

  1. barn av hankjønn
    Døme
    • som gut var han vill av seg;
    • både gutar og jenter;
    • ho fekk ein gut
  2. ung mann;
    mann som er del av eit fellesskap
    Døme
    • han er berre guten enno;
    • siger til dei norske gutane i hopp
  3. i tiltale:
    Døme
    • kom, gutar!
    • å nei, gut, den går ikkje!

Faste uttrykk

  • dei gamle gutane
  • dei store gutane
    dei leiande på eit område
  • det er gut det
    han er ein grepa kar
  • gutane på golvet
    dei som arbeider på grunnplanet (2 i fabrikk eller annan arbeidsplass
  • gutane på skogen
    brukt om den norske motstandsrørsla (som låg i dekning i skogsområde) under andre verdskrigen
  • guten i seg
    det barnlege, gutevorne
    • han har enno mykje av guten i seg
  • guten sin
    grepa kar
    • han er jammen guten sin
Artikkelside

respektive

adverb

Opphav

jamfør respektiv

Tyding og bruk

  1. i same rekkjefølgje;
    høvesvis
    Døme
    • staten og kommunen betaler respektive 20 og 80 prosent;
    • to skift arbeider respektive natt og dag
  2. brukt som konjunksjon: eller (òg)
    Døme
    • terminalen skal samle, respektive sortere godssendingane
Artikkelside

bryggjearbeidar, bryggearbeidar

substantiv hankjønn

Opphav

av bryggje (1

Tyding og bruk

person som arbeider med lossing og lasting på bryggje
Artikkelside

brubyggjar, brubyggar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. person eller firma som byggjer bruer
  2. i overført tyding: person, institusjon eller liknande som arbeider for forsoning;
    Døme
    • ein brubyggjar mellom stormaktene i aust og vest
Artikkelside

brigade

substantiv hankjønn

Opphav

gjennom fransk, frå italiensk brigata; av mellomalderlatin briga ‘strid’

Tyding og bruk

  1. operativ hæravdeling som er sett saman av fleire bataljonar med støtteavdelingar
    Døme
    • sende ut ein brigade i internasjonale operasjonar
  2. organisert samling av menneske som arbeider for ei sak
    Døme
    • ein brigade med ungdomar som skal drive solidaritetsarbeid i Latin-Amerika
Artikkelside
Side 2 av 29