Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 200 oppslagsord

parti

substantiv inkjekjønn

Opphav

av fransk partir ‘dele’, frå latin; samanheng med part

Tyding og bruk

  1. del av ein heilskap;
    avgrensa område
    Døme
    • eit smalt parti på ein bakketopp;
    • eit vakkert parti langs den gamle postvegen
  2. del av litterært verk eller musikkstykke
    Døme
    • musikkstykket har lyriske parti
  3. varemengd
    Døme
    • eit parti billige skjorter
  4. gruppe av personar med sams interesser eller gjeremål
    Døme
    • politisk parti
  5. omgang i spel
    Døme
    • eit parti sjakk
  6. Døme
    • gjere eit godt parti;
    • ho er eit godt parti

Faste uttrykk

  • rått parti
    konkurranse der den eine parten er utan sjanse til å vinne
  • ta parti
    velje standpunkt;
    vere samd med ein av partane
    • han vart tvungen til å ta parti;
    • ho tek parti for dei undertrykte i samfunnet;
    • dei tek parti med oss
  • vere på parti med
    ha felles interesser med;
    stø
    • ho er på parti med dei unge
Artikkelside

side

substantiv hokjønn

Opphav

norrønt síða, opphavleg ‘noko som tøyer seg nedetter’; jamfør sid

Tyding og bruk

  1. høgre eller venstre del av menneske- eller dyrekropp
    Døme
    • liggje på sida;
    • setje hendene i sida
  2. på slakt: halv kropp utan hovud og lemer
    Døme
    • kjøpe ein bog og ei side
  3. parti som vender utetter;
    ytterflate på langs av noko
    Døme
    • bilen velta over på sida;
    • bilen kom opp på sida av syklisten;
    • sidene i ein trekant
  4. Døme
    • sidene i ei bok;
    • slå opp på side 200 i læreboka
  5. del av rom, område eller tidsrom
    Døme
    • sitje på høgre sida i salen;
    • gå på venstre sida av vegen;
    • på andre sida av fjorden;
    • på denne sida av nyttår
  6. eigenskap
    Døme
    • ha sine gode sider
  7. del, felt, område
    Døme
    • den økonomiske sida av saka;
    • to sider av same saka
  8. kant, retning til høgre eller venstre
    Døme
    • eg hadde ikkje venta dette frå den sida
  9. parti (for eller imot)
    Døme
    • få tilslutnad frå alle sider;
    • ha nokon på si side;
    • ho på si side;
    • vere med i krigen på feil side
  10. jamfør farsside og morsside
    Døme
    • vere i slekt på begge sider

Faste uttrykk

  • leggje/stikke til side/sides
    spare, gøyme
  • på sida av saka
    utanfor det eigenlege saksområdet
  • setje til side/sides
    oversjå
    • få fullmakt til å setje til side forskrifter
  • side om side
    på høgde med kvarandre;
    jamsides
    • dei gjekk side om side
  • sterk side
    god eigenskap
    • viljen til å hjelpe dei som er i naud, er ei sterk side ved folk
  • svak side
    feil, mangel
    • ei svak side ved rapporten;
    • undersøkinga har svake sider
  • til sides
    til ein annan stad;
    bort
    • feie all tvil til sides;
    • ta eit steg til sides;
    • dra gardinene til sides
  • ved sida av
    • like inntil
      • han trefte ved sida av blinken
    • jamsides med
      • dei sat ved sida av kvarandre
    • i tillegg (til)
      • ho fekk jobb, men fortsette å studere ved sida av
  • vere på den sikre sida
    halde seg trygg;
    ha teke åtgjerder
Artikkelside

samarbeidsparti

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

parti som har avtale om politisk samarbeid med eit eller fleire andre parti eller med ei mindretalsregjering
Artikkelside

samansett

adjektiv

Tyding og bruk

  1. som er sett saman;
    Døme
    • nemnda var samansett av folk frå fleire parti;
    • samansette ord
  2. innfløkt, komplisert
    Døme
    • ha ein samansett natur
Artikkelside

grunnleggje, grunnlegge

grunnleggja, grunnlegga

verb

Tyding og bruk

  1. byrje på;
    skipe, etablere, danne
    Døme
    • grunnleggje ein by;
    • dei hadde lenge snakka om å grunnleggje sitt eige parti
  2. byggje (på), tufte (2, 2)
    Døme
    • politikken er grunnlagd på radikale idear
Artikkelside

grossist

substantiv hankjønn

Opphav

frå tysk; av fransk gros ‘stor’

Tyding og bruk

  1. person eller verksemd som kjøper inn store parti varer frå produsent eller importør og sel vidare til detaljist
  2. i overført tyding: person som har eller får store mengder av noko
    Døme
    • han er grossist i gode unnskyldningar
Artikkelside

gruppemøte

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. møte i ei gruppe
    Døme
    • studentane hadde fleire digitale gruppemøte
  2. møte i gruppa av representantar til eit parti før eit politisk møte
    Døme
    • partiet hadde gruppemøte før avrøystinga i Stortinget;
    • vi har akkurat hatt gruppemøte om budsjettet
Artikkelside

gruppeleiar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

  1. leiar for ei gruppe
    Døme
    • spør gruppeleiaren din dersom du lurer på noko
  2. leiar for politisk parti i kommunestyre, bystyre eller nasjonalforsamling;
    Døme
    • ho er gruppeleiar og ansvarleg for valkampen
Artikkelside

gruppeførar

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

førar for politisk parti i kommunestyre, bystyre eller nasjonalforsamling;
Døme
  • gruppeføraren til Arbeidarpartiet i bystyret
Artikkelside

grosserar

substantiv hankjønn

Opphav

frå eldre fransk (marchand) grossier ‘stor(kjøpmann)'

Tyding og bruk

om eldre forhold: kjøpmann som handlar i store parti varer;
jamfør grossist
Artikkelside
Side 1 av 20