Перейти до основного вмісту
Доступність
ordbøkene.no, Cловник букмола та Словник нюношка

Розширений пошук

Простий пошук
Про розширений пошук
15 результатів

Словник букмола 15 oppslagsord

dominere

дієслово

Походження

av latin dominari, av dominus ‘herre’

Значення та вживання

  1. være herre over, rå over, beherske
    Приклад
    • dominere sine omgivelser;
    • hjemmelaget dominerte på midtbanen
  2. gjøre seg (for mye) gjeldende (i)
    Приклад
    • dominere samtalen;
    • norske varer dominerer på markedet;
    • katedralen dominerer landskapet
Сторінка статті

stor

прикметник

Походження

norrønt stórr

Значення та вживання

  1. av betydelig utstrekning eller omfang;
    diger, dryg, svær;
    motsatt liten (1);
    jamfør større, størst
    Приклад
    • store hus;
    • vokse seg stor og sterk;
    • være stor for alderen;
    • en stor by;
    • de største landene i verden;
    • en stor flokk;
    • en stor familie;
    • et stort smil
  2. som gjør mye av seg;
    Приклад
    • en stor bedrift;
    • Norge har vært en stor eksportør av tørrfisk;
    • tjene store penger;
    • en stor del av innbyggerne;
    • stor forskjell;
    • i stor målestokk;
    • gjøre noen en stor tjeneste;
    • ikke spise stort
    • brukt som adverb:
      • hun gledet seg stort over suksessen;
      • glede seg stort til noe;
      • dominere stort
    • brukt som substantiv
      • kjøpe inn i stort
  3. brukt ved angivelse av beløp, mål, vekt:
    Приклад
    • et beløp, stort kr 45 000;
    • huset er 104 m2 stort
  4. Приклад
    • tidens store politiske spørsmål;
    • det store spørsmål er…;
    • en stor dag;
    • trekke opp de store linjene;
    • i store trekk;
    • arbeide for større rettferdighet;
    • en stor glede;
    • en stor sorg;
    • med største fornøyelse
  5. Приклад
    • ha store tanker om noen eller noe
  6. Приклад
    • bruke store ord
  7. som har høy (sosial) stilling
    Приклад
    • han er blitt en stor mann
  8. dyktig, berømt
    Приклад
    • en stor vitenskapsmann;
    • en stor idrettsutøver;
    • en av våre største skuespillere
    • brukt som substantiv
      • det blir nok noe stort av henne
  9. overmodig
    Приклад
    • være stor på det
  10. ordentlig, riktig
    Приклад
    • du er en stor tosk;
    • han var en stor unge all sin tid
  11. flott, fin
    Приклад
    • ikke være stort vant;
    • holde et stort selskap
  12. full, hel
    Приклад
    • den store kjærligheten;
    • det store tomrom
  13. Приклад
    • være stor nok til å innrømme en feil
  14. brukt i utrop for å uttrykke overraskelse eller lignende
    Приклад
    • du store Gud!
    • du store verden!
    • du store min!

Фіксовані вирази

  • gjøre store øyne
    sperre øynene opp av forbauselse
  • i det store og hele
    alt i alt, stort sett, jevnt over
  • ikke stort annet
    ikke særlig mer;
    nesten bare
    • ikke se stort annet enn svarte skogen;
    • de fleste vet ikke stort annet om meg
  • ikke stort over
    ikke særlig mer enn
    • han kan ikke være stort over 20 år;
    • ikke stort over minstepensjon
  • se stort på
    vurdere i grove trekk uten å henge seg opp i detaljer;
    være mild og overbærende
    • se stort på det
  • store og små
    voksne og barn
  • store oktav
    oktav (2) under lille oktav og to oktaver under enstrøken oktav
  • stort sett
    vurdert samlet med mindre vekt på de enkelte detaljene;
    vanligvis
  • være stor i kjeften
    bruke sterke ord;
    være skrytete
  • være stor på det
    være kry eller overlegen
Сторінка статті

rå grunnen

Значення та вживання

ha den sterkeste posisjonen;
herske, dominere;
Se: grunn, rå
Приклад
  • om våren er det løvetannen som rår grunnen;
  • det er optimismen som rår grunnen i partiet;
  • han rår grunnen alene
Сторінка статті

rå 5, råde 2

дієслово

Походження

norrønt ráða

Значення та вживання

  1. ha makt over;
    ha overtaket;
    bestemme, herske, dominere;
    jamfør rådende
    Приклад
    • her er det jeg som rår;
    • her inne rår stillheten;
    • overalt rådde fortvilelse;
    • det rådde ingen tvil om at det var den rette avgjørelsen
  2. gi råd;
    komme med forslag om

Фіксовані вирази

  • rå bot på
    ordne opp med;
    rette på;
    skaffe til veie
  • rå for
    styre over;
    ha ansvar for
    • det er han som rår for utfallet i saken;
    • jeg kan ikke rå for hva de gjør
  • rå fra
    gi råd om ikke å gjøre noe;
    frarå
    • hun rådde ham fra å reise
  • rå grunnen
    ha den sterkeste posisjonen;
    herske, dominere
    • om våren er det løvetannen som rår grunnen;
    • det er optimismen som rår grunnen i partiet;
    • han rår grunnen alene
  • rå med
    holde styr på;
    makte
    • læreren rår ikke med elevene lenger
  • rå med seg
    sanse seg;
    våkne
  • rå over
    styre over
    • hun rådde over store rikdommer
  • rå seg selv
    gjøre det en selv vil
  • rå til
    gi råd om noe;
    tilrå, anbefale
    • de rår til forsiktighet;
    • jeg rådde henne til å vente
Сторінка статті

grunn 1

іменник чоловічий

Походження

sammenfall av norrønt grunnr maskulinum ‘bunn, grunn, grunt sted i vannet’ og grund femininum ‘mark, slette’

Значення та вживання

  1. jordoverflate, mark, bakke
    Приклад
    • bryte grunn
  2. jordeiendom, landområde
    Приклад
    • på annen manns grunn;
    • på norsk grunn;
    • avstå grunn til kommunen
  3. fast fjell eller berg
    Приклад
    • grunn av gneis
  4. Приклад
    • skipet gikk på grunn;
    • bli trukket av grunnen
  5. Приклад
    • svarte bokstaver på hvit grunn
  6. jordfast underlag, fundament;
    Приклад
    • grave grunnen til et hus;
    • brenne ned til grunnen;
    • bygge på solid grunn
  7. årsak, motiv, grunnlag
    Приклад
    • ha skjellig grunn til mistanke;
    • du har vel dine grunner;
    • jeg har ingen grunn til å tro på henne;
    • av en eller annen uforklarlig grunn;
    • det var ikke uten grunn at han byttet jobb

Фіксовані вирази

  • av den grunn
    derfor
    • sjefen er på reise og kan av den grunn ikke være med på dagens møte
  • fast grunn under føttene
    • beina på landjorda (etter en periode til sjøs)
      • to dager igjen til vi får fast grunn under føttene
    • i overført betydning: trygt sted, trygg tilstand eller posisjon
      • jeg har endelig begynt å få fast grunn under føttene igjen;
      • de strevde med å finne fast grunn under føttene
  • gå til grunne
    ødelegges, gå fortapt;
    bukke under
  • gård og grunn
    • gård (1, 1) med bygninger og dyrkingsjord
      • gjeldsrammede småbønder som måtte gå fra gård og grunn
    • alt en eier
      • spille seg fra gård og grunn;
      • tape både gård og grunn
  • i bunn og grunn
    helt igjennom, dypest sett, egentlig
    • hun er i bunn og grunn et sympatisk menneske
  • i grunnen
    egentlig, alt i alt
    • det er i grunnen en enkel oppgave;
    • rommet ble i grunnen ganske fint
  • legge til grunn
    ha som utgangspunkt eller forutsetning
    • legge egen forståelse til grunn for avgjørelsen
  • ligge til grunn
    være årsak til eller grunnlag for
    • hendelsene som ligger til grunn for rapporten;
    • materialet som ligger til grunn for analysen
  • på grunn av
    som følge av;
    forkortet pga.
    • hun kan ikke delta på grunn av sykdom
  • på gyngende grunn
    i en usikker situasjon eller tilstand
    • forsvaret var på gyngende grunn i andre omgang av kampen
  • rå grunnen
    ha den sterkeste posisjonen;
    herske, dominere
    • om våren er det løvetannen som rår grunnen;
    • det er optimismen som rår grunnen i partiet;
    • han rår grunnen alene
Сторінка статті

førstefiolin

іменник чоловічий

Значення та вживання

ledende fiolinstemme i et ensemble

Фіксовані вирази

  • spille førstefiolin
    dominere, være ledende
    • i denne retten er det råvarene som spiller førstefiolin
Сторінка статті

subjektivisme

іменник чоловічий

Значення та вживання

  1. filosofisk retning som hevder at all erkjennelse er subjektiv (1)
  2. det å være tilbøyelig til å la personlig oppfatning dominere
Сторінка статті

spille førstefiolin

Значення та вживання

dominere, være ledende;
Приклад
  • i denne retten er det råvarene som spiller førstefiolin
Сторінка статті

driftsliv

іменник середній

Походження

av drift

Значення та вживання

den delen av livet som er styrt av de medfødte driftene;
Приклад
  • det menneskelige driftslivet;
  • la driftslivet dominere over fornuften og viljen
Сторінка статті

dominans

іменник чоловічий

Вимова

dominanˊs eller  dominanˊgs

Походження

fra nylatin; av dominere

Значення та вживання

  1. det å dominere (1);
    overtak
    Приклад
    • russisk dominans i langrennssporet
  2. i biologi: det at et gen eller en egenskap dominerer
Сторінка статті