Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
11 treff

Bokmålsordboka 1 oppslagsord

høytrykk, høgtrykk

substantiv intetkjønn

Opphav

av høy (2 og trykk (4

Betydning og bruk

  1. i meteorologi: tilstand med høyt atmosfæretrykk som ofte gir fint vær
    Eksempel
    • høytrykket over Vestlandet gir pent og tørt vær
  2. sterkt press
    Eksempel
    • fabrikkene arbeidet under høytrykk
  3. grafisk framstillingsmetode der de opphøyde partiene i trykkformen overfører farge til papiret;
    jamfør flattrykk
Artikkelside

Nynorskordboka 10 oppslagsord

høgtrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

av høg (2 og trykk (3

Tyding og bruk

  1. i meteorologi: tilstand med høgt atmosfæretrykk som ofte gjev fint vêr
    Døme
    • det ligg eit høgtrykk over Nordsjøen
  2. sterkt press
    Døme
    • fabrikkane arbeidde under høgtrykk
  3. grafisk framstillingsmetode der linjer og flater som skal kome fram på biletet, er opphøgde på plata ein trykkjer med;
    jamfør flattrykk
Artikkelside

grafisk

adjektiv

Opphav

av gresk graphe ‘teikning, skriving’

Tyding og bruk

som gjeld skrive- og teiknekunsten;
som framstiller noko med skriftbilete, teikning eller trykk;
skildrande

Faste uttrykk

  • grafisk brukargrensesnitt
    grensesnitt mellom brukar og dataprogram der brukaren styrer datamaskinen ved å klikke på ikon og liknande (i motsetnad til å bruke kommandoar)
  • grafisk framstilling
    framstilling av talstorleikar og liknande med linjer og flater
  • grafisk kunst
    fellesnemning på tresnitt, stålstikk, koparstikk og litografi
  • grafisk reproduksjon
    nøyaktig etterlikning, kopi av eit bilete eller kunstverk
  • grafisk roman
    lengre forteljing i bokform utforma som ein teikneserie
    • skrive ein grafisk roman for ungdom
  • grafisk trykkjar
    fagarbeidar med utdanning i både typografisk trykk og offsettrykk
  • grafiske fag
    fag som har med framstilling av bøker og prent å gjere
  • grafiske trykkmetodar
    djuptrykk, flattrykk og høgtrykk
Artikkelside

byggje 1, bygge 1

byggja, bygga

verb

Opphav

norrønt byggja; samanheng med bu (3

Tyding og bruk

  1. (la) føre opp;
    (la) tømre eller mure;
    lage til
    Døme
    • byggje hus;
    • byggje vegar;
    • byggje skip og båtar;
    • fuglane byggjer reir;
    • han drøymer om å byggje sin eigen el-gitar
  2. setje hus på (ei tuft);
    busetje (eit land)
    Døme
    • byggje eit land
  3. utvikle muskelmasse
    Døme
    • trene og byggje musklar
  4. skape, utvikle
    Døme
    • byggje sin eigen identitet;
    • byggje vidare på dei interessene ein har;
    • ha som mål å byggje tillit

Faste uttrykk

  • byggje bru
    få i stand tilnærming mellom to partar med heilt ulike standpunkt
    • byggje bru mellom generasjonane
  • byggje inn
    føye inn (i noko anna)
    • kraftverket er bygd inn i fjellet
  • byggje luftslott
    leggje store planar som ikkje let seg gjennomføre
  • byggje ned
    trappe ned;
    redusere
    • byggje ned fordomar og motsetningar
  • byggje og bu
    busetje seg;
    ha tilhald
    • folk vil byggje og bu i distrikta
  • byggje om
    endre (ei bygning)
    • byggje om huset
  • byggje opp
    setje saman;
    utvikle
    • byggje opp tenestetilbodet;
    • boka er bygd opp som ei kriminalgåte;
    • dei planlegg å byggje opp eit historisk arkiv
  • byggje på
    • gjere ei bygning større;
      lage til eit tilbygg
      • huset vart bygd på i høgda
    • vere tufta på;
      ha til grunnlag for
      • vurdere omstenda som vedtaket er bygd på
  • byggje seg opp
    vekse i styrke
    • høgtrykk byggjer seg opp;
    • spenninga har bygd seg opp
  • byggje til
    reise som tilbygg
    • den nye stova vart bygd til
  • byggje ut
    • gjere meir effektiv;
      utvikle
      • mange fossar er bygde ut
    • utvide, styrkje
      • byggje ut tenestene i kommunen
  • Roma vart ikkje bygd på éin dag
    eit stort arbeid krev si tid
Artikkelside

grafiske trykkmetodar

Tyding og bruk

djuptrykk, flattrykk og høgtrykk;
Sjå: grafisk
Artikkelside

byggje seg opp

Tyding og bruk

vekse i styrke;
Sjå: byggje
Døme
  • høgtrykk byggjer seg opp;
  • spenninga har bygd seg opp
Artikkelside

lufttrykk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

  1. trykk (3, 1) per flateeining som vekta av atmosfæren lagar på ein stad;
    Døme
    • høgt lufttrykk;
    • lågt lufttrykk;
    • lufttrykk på over 1013 millibar blir kalla høgtrykk
  2. trykk (3, 1) i luft som er pressa saman
    Døme
    • lufttrykket frå eksplosjonen sprengde alle glasrutene i rommet
Artikkelside

frostfare

substantiv hankjønn

Tyding og bruk

fare for (skade)frost (1)
Døme
  • høgtrykk gjev frostfare
Artikkelside

høgtrykksområde

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

område med høgtrykk (1)
Artikkelside

djuptrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

jamfør trykk (3

Tyding og bruk

trykk (1, 2) der det som skal kome fram, blir etsa inn i trykkforma;
Døme
  • denne utstillinga inneheld stort sett djuptrykk og etsingar
Artikkelside

flattrykk

substantiv inkjekjønn

Opphav

av flat (2 og trykk (3

Tyding og bruk

grafisk metode for å trykkje bilete frå ei plate eller ein stein som er utan forhøgningar eller fordjupingar, brukt mellom anna i litografi (1 og offset;
til skilnad frå djuptrykk og høgtrykk (3)
Artikkelside