Gå til hovedinnhold
Tilgjengelighet
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Enkelt søk
Om avansert søk
14 treff

Nynorskordboka 14 oppslagsord

ymis

adjektiv

Opphav

norrønt ýmiss, ímiss, fleirtal ýmsir, ýmissir

Tyding og bruk

  1. skiftande, forskjellig
    Døme
    • ymist innhald;
    • det er så ymist med det;
    • det vart gjort på ymist vis;
    • ymse sider av saka;
    • opplesing, leik og ymist anna
    • brukt som adverb:
      • dei såg no likevel ymist på den saka
  2. Døme
    • eit ymist vêr;
    • han har berre ei ymis tru på den karen;
    • det er ymist om du får sjå meg meir
  3. i fleirtal: nokre, fleire, visse
    Døme
    • i ymse høve kan vel det vere rett
  4. brukt som substantiv: forskjellige saker
    Døme
    • under posten ymse på sakslista
Artikkelside

grovslått

adjektiv

Tyding og bruk

grovt tilverka;
Døme
  • grovslått pukk;
  • hesten har eit litt grovslått hovud;
  • ein grovslått folkekomedie
  • bruk samsvarsbøying framfor eit substantiv:
    • ein grovslått kar;
    • grovslåtte karar
  • bruk ubøygd form etter eit usjølvstendig verb:
    • karen er grovslått;
    • karane er grovslått
Artikkelside

forta, fortake

fortaka

verb

Opphav

av for- (2

Faste uttrykk

  • forta seg
    • forsvinne, gje seg
      • inntrykket fortok seg
    • ta for hardt i (så ein får skade), forrøyne seg
      • han fortek seg ikkje, den karen
Artikkelside

forhaste

forhasta

verb

Opphav

frå lågtysk; av for

Faste uttrykk

  • forhaste seg
    vere for snar eller brå;
    skunde seg for mykje
    • det er ingen grunn til å forhaste seg;
    • den karen forhastar seg neimen ikkje
Artikkelside

ande 1

substantiv hankjønn

Opphav

norrønt andi

Tyding og bruk

  1. luft som ein andar ut og inn;
    Døme
    • frisk, dårleg, vond ande;
    • dra anden;
    • sjå sin eigen ande i kaldt vêr;
    • ta anden frå ein
  2. det å ande (2, 1), puste
    Døme
    • ha tung ande
  3. lint og veikt luftdrag
    Døme
    • ein ande av vind over tunet

Faste uttrykk

  • Den heilage ande
    i kristendom: eksistensen til Gud som ein del av treeininga
  • gje opp anden
    døy
    • den gamle karen gav opp anden til slutt
  • halde i ande
    halde (nokon) i ein merksam eller spent tilstand
    • media held politikarane i ande
Artikkelside

ylmast

verb

Opphav

norrønt ylmast; av olm

Tyding og bruk

bli eller vere sint;
sjå olm ut
Døme
  • han ylmest i dag denne karen;
  • eg visste ikkje kva han gjekk og ylmtest for
Artikkelside

forta seg

Tyding og bruk

Sjå: forta
  1. forsvinne, gje seg
    Døme
    • inntrykket fortok seg
  2. ta for hardt i (så ein får skade), forrøyne seg
    Døme
    • han fortek seg ikkje, den karen
Artikkelside

forhaste seg

Tyding og bruk

vere for snar eller brå;
skunde seg for mykje;
Sjå: forhaste
Døme
  • det er ingen grunn til å forhaste seg;
  • den karen forhastar seg neimen ikkje
Artikkelside

gje opp anden

Tyding og bruk

døy;
Sjå: ande
Døme
  • den gamle karen gav opp anden til slutt
Artikkelside

hiv 3

substantiv inkjekjønn

Opphav

av hive

Tyding og bruk

  1. det å hive;
    lyft (med vinsj, kran og liknande)
    Døme
    • ta fram sekker til luka og gjer klart til hiv
  2. last(mengd) som blir lyfta i ein gong (i vinsj, kran og liknande)
    Døme
    • den store krana svinga hiv etter hiv inn på bryggja
  3. Døme
    • det er hiv i den karen
  4. Døme
    • skøyta tok eit hiv
Artikkelside
Side 1 av 2