Gå til hovudinnhald
Tilgjenge
ordbøkene.no, Bokmålsordboka og Nynorskordboka

Avansert søk

Vanleg søk
Søkjehjelp
Eitt treff

Nynorskordboka 339 oppslagsord

glykemisk indeks

Tyding og bruk

mål på kor mykje og kor raskt blodsukkeret stig etter inntak av matvarer som inneheld karbohydrat;
Sjå: glykemisk
Døme
  • mat med låg glykemisk indeks
Artikkelside

glykemisk

adjektiv

Tyding og bruk

som gjeld blodsukker

Faste uttrykk

  • glykemisk indeks
    mål på kor mykje og kor raskt blodsukkeret stig etter inntak av matvarer som inneheld karbohydrat
    • mat med låg glykemisk indeks
Artikkelside

glatt

adjektiv

Opphav

frå tysk; same opphav som glad (2

Tyding og bruk

  1. jamn i overflata;
    utan klumpar;
    slett, plan
    Døme
    • glatt hud;
    • han har svart, glatt hår;
    • elt inn mjøl til du får ein glatt og jamn deig
  2. med låg friksjon;
    utan feste;
    Døme
    • glatt som is;
    • det er fare for glatte vegar;
    • køyre på glatt føre;
    • ho sklei ned den våte og glatte fjellsida
  3. brukt som adverb: utan vanskar, lett
    Døme
    • operasjonen gjekk glatt;
    • eg betaler glatt litt ekstra for den gode kvaliteten
  4. vanskeleg å få tak på;
    falskt venleg;
    Døme
    • ein glatt politikar;
    • ha ei glatt tunge
  5. profesjonell, men upersonleg
    Døme
    • glatt stil;
    • ei glatt framføring

Faste uttrykk

  • det glatte lag
    sterk kritikk;
    utskjelling
    • journalistane fekk det glatte lag etter publiseringa av saka;
    • eg vart sint og gav han det glatte lag
  • glatt muskulatur
    muskulatur i innvolane som blir regulert av det autonome nervesystemet;
    til skilnad frå tverrstripete muskulatur
Artikkelside

red 1

substantiv hankjønn

rei 2

substantiv hokjønn

Opphav

frå lågtysk, opphavleg ‘stad der eit skip blir reidd’

Tyding og bruk

ankerplass for skip utanfor ei hamn;
open hamn
Døme
  • det låg mange skip på reden
Artikkelside

rasle

rasla

verb

Opphav

frå tysk, lydord

Tyding og bruk

  1. lage ein tørr, klanglaus lyd;
    Døme
    • det raslar i lauvet;
    • myntane rasla
  2. få noko til å gje frå seg ein tørr, låg lyd
    Døme
    • rasle med papir

Faste uttrykk

  • rasle med sabelen/sablane
    true med ufred
    • avisa raslar med sabelen;
    • presidenten raslar med sablane
Artikkelside

pudding

substantiv hankjønn

Opphav

frå engelsk

Tyding og bruk

  1. matrett av halvfast masse kokt eller steikt i form
  2. i overført tyding: slapp person
    Døme
    • på søndagen låg eg på sofaen og var heilt pudding
Artikkelside

purke 2

purka

verb

Opphav

lydord

Tyding og bruk

sove tungt og høyrleg;
Døme
  • han låg og purka og sov
Artikkelside

pustehjelp

substantiv hokjønn

Tyding og bruk

hjelp til å puste med respirator eller liknande
Døme
  • han låg fleire månader med pustehjelp
Artikkelside

pygmé, pygme

substantiv hankjønn

Uttale

pygmeˊ

Opphav

frå gresk ‘stor som ein neve’

Tyding og bruk

  1. forelda og nedsetjande nemning for person som høyrer til folkegrupper i Afrika, Asia og Oseania med svært låg kroppshøgd
  2. i overført tyding: noko som er mykje mindre enn det som det blir samanlikna med
    Døme
    • dette kraftverket er ein pygmé samanlikna med andre
Artikkelside

dalsøkk

substantiv inkjekjønn

Tyding og bruk

langt søkk i terrenget
Døme
  • garden låg i eit dalsøkk
Artikkelside
Side 2 av 34