Enkelt søk | Nynorskordboka

Nynorskordboka 2 oppslagsord

substantiv hankjønn

norrønt dauði, dauðr; samanheng med døy

det å døy;
dødsfall, bortgang
Døme
- vere døden nær;
- li ein smertefri død;
- dømme til døden;
- den visse død;
- tru på eit liv etter døden;
- død over fienden!
personifisering av død (1, 1)
Døme
- stå andlet til andlet med døden;
- døden treffer oss alle;
- innhenta av døden
noko som valdar død (1, 1);
dødsårsak, bane (2
Døme
- dette blir min død;
- det er døden å kave slik;
- bli straffa med døden
i overført tyding: noko som blir borte eller tek slutt;
fråfall, stogg
- - avisdød
  - butikkdød

død og forderving
ulukkeleg lagnad;
misere, elende, liding
det lukta død og forderving;
bringe død og forderving;
spå død og forderving
døy ein naturleg død
døy av sjukdom (i høg alder) utan uvanlege omstende
ho døydde truleg ein naturleg død;
dei fleste vil døy ein naturleg død
gå i døden for
friviljug ofre livet for
gå i døden for menneskeverdet
liggje for døden
vere døyande;
liggje på dødsleiet
liggje for døden i ei veke;
det året han låg for døden
med døden til følgje
som valdar død (1, 1)
ei ulykke med døden til følgje;
lekamsskading med døden til følgje
på død og liv
same kva det kostar;
med naudsyn;
absolutt (2, 2), plent (3)
dei skal på død og liv på fjellet i ferien;
katta skal på død og liv vaske seg
på liv og død
som gjeld livet;
som står om overleving
ein kamp på liv og død
sjå døden i auga
vere nære å døy
fiskarane har sett døden i auga mange gongar før;
dei såg døden i auga, men overlevde
til døde
(gjere noko) med døden som resultat
svelte seg til døde;
trene seg til døde
til sin død
heilt til ein døyr
bu åleine til sin død;
halde fast ved noko til sin død;
leve lykkeleg til sin død

adjektiv

norrønt dauðr

ikkje lenger i live, avliden (1)
Døme
- ho er død no;
- død eller levande;
- bli erklært død;
- ein daud fisk;
- daude fluger i vinduskarmen;
- daude planter
- brukt som substantiv:
  følgje den døde til grava;
  stå opp frå dei døde
som framstår livlaus
Døme
- bleike og daude augo;
- snakke med ei daud røyst
som har lite ferdsel, liv eller verksemd;
aud
Døme
- staden verkar daud;
- her er det heilt daudt
som ikkje blir brukt meir;
utdøydd, gløymd (2
Døme
- latin er eit daudt språk;
- denne tradisjonen har vore daud lenge
som ikkje fungerer meir;
defekt (2, sund (2
Døme
- motoren er daud;
- telefonen min er heilt daud
som ikkje er relevant eller aktuell lenger
Døme
- bluesen er ikkje daud;
- saka er heilt daud
som kjennest slapp;
kraftlaus, tam;
tung, slapp
Døme
- daud i kroppen;
- ein daud fot
i ro;
still (2, urørleg (1)
Døme
- sjøen låg daud og still;
- det er daudt i vêret;
- ballen låg daud;
- eit daudt publikum
som er ugyldig;
som ikkje tel (med)
Døme
- eit daudt kast;
- eit daudt hopp

daud og gravlagd
- avliden og lagd i jorda
  keisaren er død og gravlagd for fleire hundre år sidan
- i overført tyding: avslutta og gløymd (2
  stykket er ikkje daudt og gravlagt heilt enno
daud som ei sild
livlaus slik ei sild er når ein trekkjer ho opp av vatnet;
steindaud
liggje daud som ei sild
daudt løp
uavgjort resultat (i konkurranse, kamp eller strid)
det var daudt løp mellom konkurrentane
daudt prosjekt
noko som er nyttelaust, fåfengd (2;
fånytte
å klippe blautt gras er eit daudt prosjekt